حسابداری عمومی مجموعهای از قوانین، استانداردها و روشهایی است که برای ثبت، تجزیه و تحلیل و ارائه اطلاعات مالی یک سازمان به کار میرود. این حوزه شامل اصولی است که در تدوین صورتهای مالی مورد استفاده قرار میگیرند. برای مثال: شناسایی و دستهبندی هزینهها و درآمدها، تعیین روشهای محاسبه مالیات و تضمین دقت و شفافیت در گزارشهای مالی بخشی از این موضوع است. حسابداری عمومی به منظور ارتباط با سایر صاحبان منافع هم استفاده میشود و از اعتبار و صحت اطلاعات مالی اطمینان حاصل میکند. این حسابداری در مجموعههای تجاری و مالی مانند شرکتها، سازمانهای غیرانتفاعی و دولتها مورد استفاده قرار میگیرد. با این مقاله همراه باشید تا با بخشهای مختلف حسابداری عمومی آشنا شوید.
حسابداری عمومی چیست؟
حسابداری عمومی شامل ارائه خدمات حسابداری، حسابرسی و خدمات مالیاتی به سازمانها است و خدمات آن به طبقهبندیهای مختلفی تقسیم میشود. شرح وظایف حسابداران عمومی بسیار گسترده است و از تهیه صورتهای مالی تا حسابرسی و تهیه گزارشهای مالیاتی برای مشتریان خود را شامل میشود. این خدمات معمولاً به صورت برونسپاری ارائه میشوند و شرکتهای حسابداری دولتی نیز اغلب حسابداران رسمی را استخدام میکنند تا به این نیازها پاسخ دهند.
با این حال، شرکتهای حسابداری عمومی دچار محدودیتهایی هستند. به عنوان مثال، اگر یک شرکت حسابداری عمومی یک حسابدار را برای تهیه صورتهای مالی یک مشتری استخدام کند، ممکن است برخی از خدمات دیگر را نتواند به مشتری خود ارائه دهد. این محدودیتها مانع از این میشوند که این شرکتها فعالیت کاملی در حوزه حسابداری داشته باشند.
ارائه خدمات حسابداری عمومی به شرکتها نیازمند دانش و تخصص گستردهای است. به همین دلیل، شرکتهای حسابداری ممکن است به زیرمجموعههای تخصصی تقسیم شوند. هر یک با کارکنانی که آموزش دیدهاند و تجربه کافی در حوزه مورد نظر دارند، فعالیت کنند.
نقش حسابداری عمومی در کسب و کار
حسابداری عمومی نقشی اساسی و بحرانی در کسب و کارها دارد. این نوع حسابداری به عنوان یک نهاد ثالث برای ارائه اطلاعات مالی شرکتها و سازمانها به دستگاههای خارجی و عمومی از جمله سهامداران، مراجع مالیاتی، بانکها و نهادهای دولتی ایفای نقش میکند. علاوه بر آن، حسابداران عمومی نقشی اساسی در پشتیبانی و تقویت کسب و کارها دارند. از جمله کمکهایی که حسابداران عمومی به سازمانها ارائه میدهند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اطمینان از صحت اسناد مالیاتی و مالی کسبوکارها: حسابداران عمومی با بررسی و ممیزی دقیق صورتهای مالی، اطمینان میدهند که کسبوکار به طور صحیح مالیات پرداخت میکند و وضعیت مالیاتی مناسبی دارد.
- ارائه گزارشهای دقیق و قانونی: تهیه و ارائه صورتهای مالی دقیق و مطابق با استانداردهای حسابداری قانونی و مالیاتی، که از طریق آنها اطلاعات مالی شرکتها به صورت مستند و شفاف به ذینفعان ارائه میشوند.
- مشاوره در حوزه امور مالی و مالیاتی: این مورد شامل ارائه مشاوره در زمینه بهینهسازی مالیاتی، مدیریت مالی، کاهش هزینهها و بهبود سیستمهای مالی با کمک به افزایش سودآوری و بهبود عملکرد کسبوکار است.
- پیشگیری از خطاها و تقلب: این نوع حسابداری، با انجام حسابرسی و ممیزی دقیق باعث کاهش خطاها، کشف تقلبها و جلوگیری از نقص و تخلفات مالیاتی و حسابداری میشود.
- ارتباط با نهادهای مالی و مالیاتی: برقراری ارتباط مستمر و مؤثر با نهادهای مالی و مالیاتی برای حل مسائل مرتبط با مالیات و حسابداری و همچنین رعایت قوانین و استانداردهای مالی نیز بخش دیگری از وظایف حسابداران عمومی در شرکتها است.
- تقویت اعتبار و اعتماد عمومی: ارائه صورتهای مالی دقیق و ممیزی شده، منجر به افزایش اعتماد عمومی و کسب اعتبار در نظر مشتریان، سرمایهگذاران و نهادهای مالی میشود.
با توجه به این نکات، حسابداران عمومی از طریق ارائه خدمات حسابداری و مالیاتی به بهبود عملکرد و موفقیت کسبوکارها کمک میکنند.
به چه کسی حسابدار عمومی گفته میشود؟
همانطور که اشاره کردیم حسابداری عمومی، شاخهای از حسابداری است که در آن، حسابدار به عنوان یک شخص ثالث، صورتهای مالی یک شرکت یا مشتری را بررسی میکند و اطلاعات مالی سازمان را در اختیار ذینفعان قرار میدهد. این نوع حسابداری همچنین شامل تهیه صورتهای مالی، ارائه گزارشها و تحلیل وضعیت مالی شرکتها یا مشتریان به صورت صادقانه و منصفانه است.
حسابدار عمومی، عهدهدار تهیه صورتهای مالی شرکت یا مشتری است و از صحت و قابل اعتماد بودن این صورتهای مالی اطمینان حاصل میکند. هدف اصلی حسابداران عمومی، ارائه اطلاعات مالی به صورتی است که مخاطبان این اسناد از جمله سهامداران، بانکها و ارائهدهندگان خدمات مالی، قادر به درک و ارزیابی وضعیت مالی شرکت باشند.
وظایف حسابداران عمومی شامل ممیزی، حسابرسی، مشاوره مالیاتی و خدمات مشاورهای برای مشتریان مختلف است. شرکتهایی مانند Deloitte ،E&Y ،KPMG و PWC از جمله بزرگترین مؤسسات حسابداری عمومی در سطح جهان هستند که خدمات متعددی را در حوزههای مالی و حسابداری به سازمانهای دیگر ارائه میدهند.
اشتغال در حوزه حسابداری عمومی، نیازمند داشتن مدرک معتبر و گواهینامه در زمینه حسابداری است. این مدارک و گواهینامهها یکی از عوامل مهم برای اعتبار حسابداران عمومی هستند و نقشی کلیدی در ارائه خدمات حسابداری با کیفیت دارند.
حسابدار خصوصی کیست؟
حسابداری خصوصی (Private Accounting) به معنای استخدام یک حسابدار توسط یک شرکت برای انجام امور حسابداری و مالی داخل سازمان است. این نوع حسابداری معمولاً به منظور مدیریت امور مالی، تهیه گزارشهای مالی و تجزیه و تحلیل دادههای مالی درون شرکت انجام میشود. با حسابداری عمومی که برای ارائه خدمات حسابداری به شرکتها و اشخاص غیرمرتبط استفاده میشود، تفاوت دارد.
عموماً وظایف حسابداران خصوصی با مسائل داخلی و مالی شرکت مرتبط است و شامل ثبت تراکنشهای مالی و تنظیم دادههای مربوط به حسابداری داخلی شرکت میشود. از این دادهها به عنوان پایهای برای تهیه صورتهای مالی و گزارشهای مالی شرکت استفاده میشود.
یک حسابدار خصوصی به منظور خدمترسانی به یک شرکت خاص استخدام میشود و در راستای اهداف و نیازهای مالی شرکت فعالیت میکند. این حسابدار میتواند بخشی از صورتهای مالی سازمان را تهیه کند که در مرحله بعد توسط حسابداران عمومی یا شرکتهای حسابداری مستقل، بررسی و ارزیابی میشوند تا اطمینان حاصل شود که استانداردهای حسابداری داخلی شرکت رعایت شده است. این فرآیند ارزیابی توسط حسابداران عمومی به عنوان یک ارزیابی مستقل انجام میشود تا اعتبارسنجی و صحت صورتهای مالی داخلی شرکت تضمین شود.
تفاوت بین حسابداری عمومی و خصوصی
تفاوتهای زیادی بین حسابداری عمومی و خصوصی وجود دارد. برخی از این تفاوتها شامل: محیط کاری، زمینه تخصصی و مسیر حرفهای این دو حوزه میشود.
حسابداران عمومی، مجموعهای از مهارتهایی را گسترش میدهند که شامل تحلیل سیستمهای حسابداری شرکتها و اعتبارسنجی افشاگری مالی آنها میشود. این افراد باید با استانداردهای حسابداری مانند GAAP یا IFRS آشنا باشند که در تدوین صورتهای مالی مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر آن، حسابداران عمومی به دلیل کار با گستره وسیعی از شرکتها میتوانند تجربه زیادی در صنایع مختلف کسب کنند.
از سوی دیگر، حسابداران خصوصی به توسعه مهارتهای خود در حوزه ثبت تراکنشهای مالی میپردازند. ممکن است دانش این حسابداران (به دلیل ماهیت و وسعت کار کمتر آنها) تنها به زمینههای مشخصی در حسابداری محدود شود.
علاوه بر این، حسابداران عمومی باید مدرک یا گواهینامههایی مانند CPA را اخذ کنند؛ در حالی که چنین الزامی برای حسابداران خصوصی وجود ندارد. حسابداران خصوصی میتوانند برای بهبود مسیر حرفهای خود، به اخذ مدارک تخصصی دیگری بپردازند.
محیط کاری این دو حوزه نیز متفاوت است. حسابداران عمومی ممکن است نیاز به سفرهای مکرر و بازدید از سازمانهای متعدد داشته باشند. در حالی که حسابداران خصوصی معمولاً در شرایط باثباتتری کار میکنند و سفرهایشان محدودتر است.
در پایاین، مسیر توسعه حرفهای در هر یک از این دو حوزه متفاوت است. حسابداران عمومی معمولاً از مراحل پایهای شروع میکنند و به مراحل مدیریتی در شرکتهای خدمات مالی و حسابداری میرسند. در حالی که حسابداران خصوصی به سمت مدیریت ارشد در شرکت خودشان دست پیدا میکنند.
این تفاوتها باعث میشود هر کدام از این دو حوزه برای حسابداران، فرصتهای منحصربهفرد و چالشهای خاصی را ایجاد کنند. هر فرد با توجه به تواناییها و تمایلات شخصی خود انتخاب میکند که کدام حوزه را به عنوان حرفه تخصصی خود ادامه دهد.
عناوین شغلی برای حسابداران عمومی
حسابداران عمومی با توجه به تخصص، تجربه و مهارتهایشان میتوانند در سمتهای متفاوتی در صنایع مختلف مشغول به کار شوند. این حسابداران علاوه بر انجام وظایف حسابداری میتوانند در موقعیتهای مدیریتی، مشاورهای و ممیزی نیز نقش داشته باشند. در ادامه به برخی از عناوین شغلی که برای حسابداران عمومی وجود دارد، اشاره میکنیم:
- حسابدار مالی: این حسابداران مسئول تهیه و بررسی صورتهای مالی، تجزیه و تحلیل دادههای مالی و ارائه گزارشهای مالی به مدیران و صاحبان کسبوکار هستند.
- حسابدار مالیاتی: متخصصانی که در زمینه مالیات و قوانین مالیاتی فعالیت میکنند. مسئولیت تهیه و تنظیم اظهارنامهها و تطبیق دادن آنها با قوانین مالیاتی را برعهده دارند.
- مشاور مالی: حسابدارانی که به کسبوکارها و مشتریان خود، خدمات مشاوره مالی ارائه میدهند. این خدمات شامل مشاوره در زمینه بودجهبندی، مدیریت مالی، سرمایهگذاری و بهینهسازی مالی میشود.
- حسابرس: افرادی که به بررسی و ممیزی صورتهای مالی و رفع ایرادات مالی میپردازند و گزارشهای مربوط به وضعیت مالی سازمانها را ارائه میدهند.
- مدیر مالی: این عنوان شغلی برای حسابدارانی است که تا سمتهای مدیریتی پیش میروند و مسئولیت مدیریت مالی کلان یک سازمان را برعهده میگیرند.
- حسابدار مدیریتی: افرادی که در زمینه مدیریت دقیق دادههای مالی، پیشبینیهای مالی و کنترل هزینهها مشغول به کار هستند.
- حسابدار مالیاتی بینالمللی: حسابدارانی که به صورت تخصصی در زمینه مالیات بینالمللی و روابط مالیاتی میان کشورها فعالیت دارند و مسائل مالیاتی چندین کشور را مدیریت میکنند.
- حسابدار سیستمهای اطلاعاتی مالی: حسابدارانی که با استفاده از فناوری اطلاعات، به تحلیل و مدیریت اطلاعات مالی سازمان کمک میکنند.
هر یک از این عناوین شغلی نیازمند دانش فنی و تخصصی خاصی در زمینه حسابداری هستند و میتوانند در محیطها و شرایط مختلف به کار گرفته شوند.
شرح وظایف یک حسابدار عمومی
حسابدار عمومی وظایف متعددی در حوزه حسابداری دارد. برخی از این وظایف عبارتند از:
- تهیه صورتهای مالی دقیق: یکی از اصلیترین وظایف حسابدار عمومی، تهیه صورتهای مالی دقیق و مطابق با استانداردهای حسابداری مربوطه مانند GAAP یا IFRS است. این صورتهای مالی معمولاً شامل گزارش سود و زیان، ترازنامه و جریان گردش مالی شرکتها میشوند.
- حسابرسی و ممیزی صورتهای مالی: حسابدار عمومی مسئولیت انجام عملیات حسابرسی و ممیزی صورتهای مالی را دارد تا اعتبار و صحت این اسناد را تأیید کند.
- مشاوره مالی و مالیاتی: ارائه مشاوره به مشتریان در زمینه مدیریت مالی، برنامهریزی مالیاتی، بهینهسازی سیستمهای مالی و بهبود عملکرد مالی از دیگر وظایف حسابدار عمومی است.
- تهیه گزارشهای مالیاتی: حسابدار عمومی باید گزارشهای مالیاتی را تهیه و ارائه کند تا شرکتها و مشتریان آمادگی لازم را برای پرداخت مالیات داشته باشند و بهینهسازی مالیاتی را در نظر بگیرند.
- مراقبت از رویههای حسابداری داخلی: این مورد شامل بررسی و نظارت بر رویهها، سیاستها و استانداردهای حسابداری داخلی یک شرکت به منظور اطمینان از رعایت قوانین و استانداردهای مالی است.
- تجزیه و تحلیل دادههای مالی: این مورد هم شامل تجزیه و تحلیل دقیق دادههای مالی به منظور ارائه گزارشها و توصیههای مبتنی بر دادهها به مدیران برای بهبود عملکرد مالی و افزایش سودآوری سازمان میشود.
- ارتباط با نهادهای مالیاتی و حسابرسی: به معنای تعامل با نهادهای مالیاتی و حسابرسی برای رسیدگی به موضوعات مالی و حسابداری سازمان است.
همچنین، این وظایف ممکن است با توجه به نوع شرکت یا مشتریان مختلف، تغییر کنند. حسابدار عمومی باید در مواجهه با شرایط مختلف، توانایی سازگاری و انعطافپذیری بالایی داشته باشد.
رابطه حسابداران عمومی با مؤسسات مالی
حسابداری بخش عمومی ارتباط نزدیکی با مؤسسات خدمات مالی و حسابداری دارد. این مؤسسات خدمات خود را به گسترهای از مشتریان از جمله خردهفروشان، فروشگاهها، تولیدکنندگان، شرکتهای خدماتی، اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمانهای غیرانتفاعی و نهادهای دولتی ارائه میدهند.
این مؤسسات میتوانند در مقیاسهای مختلفی، از محلی تا جهانی، با تعداد کم یا شبکهای از شرکتهای بینالمللی و با صدها یا حتی هزاران حسابدار رسمی فعالیت کنند. حسابداران این مؤسسات عمومی، افراد واجد شرایطی هستند که به عنوان حسابداران رسمی شناخته میشوند. ممکن است پس از تجربه و فعالیت در این مؤسسات، در یک سازمان و در سمت حسابدار خصوصی مشغول به کار میشوند.
بسیاری از این افراد پس از ترک مؤسسات حسابداری عمومی، به عنوان حسابدار خصوصی یا داخلی در شرکتها و سازمانهای دیگر فعالیت میکنند. این حسابداران معمولاً با عناوینی همچون حسابدار خصوصی، حسابدار شرکتی یا حسابدار داخلی شناخته میشوند و دارای تجربه و تخصص گستردهای در زمینه امور مالی و حسابداری هستند.
سخن پایانی
یکی از نکات اساسی در حسابداری عمومی، تأکید بر صداقت و قانونی بودن اطلاعات مالی است که برای کسب اعتماد جامعه و مشتریان حائز اهمیت است. همچنین، حسابداران عمومی در فرآیند ارائه اظهارنامههای مالی و گزارشهای مالیاتی کمک میکنند تا کسبوکارها با قوانین و مقررات مالیاتی همگام شوند و از تخلفهای مالیاتی جلوگیری شود. بازبینی و ممیزی حسابداری عمومی توسط شرکتهای حسابداری مستقل انجام میشود تا اعتبار و صحت گزارشهای مالی تأیید شود.
در کل، حسابداری عمومی اساساً بر ارائه اطلاعات مالی دقیق، رعایت استانداردهای حسابداری رسمی، تضمین صحت گزارشهای مالی و ارائه مشاورههای مالی به منظور بهبود عملکرد مالی کسبوکارها تمرکز دارد.