حسابداری مالی چیست؟ مزایا و انوع آن

حسابداری مهم‌ترین جزء یک شرکت است. در واقع، حسابداری به عنوان “زبان تجارت” شناخته می‌شود. حسابداری مالی سوابق یا فرآیند تدوین سندی است که شامل تمام اطلاعات مهم درباره تصمیمات و معاملات شرکت است. اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند و آن‌ها را به ذینفعان منتشر می‌کند تا تجارت را شفاف نگه دارد.

تعریف حسابداری مالی

حسابداری مالی فرآیند ثبت، تجزیه و تحلیل و گزارش فعالیت‌های تجاری یک شرکت به منظور تهیه صورت‌های مالی است که توسط ذینفعان (داخلی و خارجی) برای ارزیابی سلامت مالی یک شرکت استفاده می‌شود. در نتیجه، گزارش‌های مالی در تصمیم‌گیری برای اهداف شرکت، نحوه اجرای آن و تعداد تخصیص منابع انسانی و سایر منابع به بخش‌های مختلف بسیار مهم است.

اصول حسابداری مالی

این نوع از حسابداری بر مجموعه‌ای از اصول بنا شده است که پنج اصل مهم آن، عبارتند از:

– اصل درآمد

این اصل بیان می‌کند که درآمد یک کسب و کار زمانی ثبت می‌شود که مشتری کالا یا خدماتی را دریافت می‌کند، نه زمانی که برای آن هزینه می‌پردازد.

– اصل تشخیص هزینه

تمام هزینه‌ها زمانی ثبت می‌شوند که یک شرکت دریافت محصولات یا خدمات را از شخص ثالث تأیید کند، نه زمانی که صورت‌حساب دریافت می‌شود.

– اصل تطبیق

هر مقدار درآمد باید با مقدار مساوی هزینه مطابقت داده شود. به عنوان مثال، یک آژانس بازاریابی ممکن است از مشتری برای توسعه وب‌سایت خود هزینه دریافت کند. هاست، دامنه و زمان توسعه‌دهنده از جمله هزینه‌هایی است که آژانس برای این پروژه متحمل شده است. این هزینه‌ها باید متناسب با محدوده پروژه باشد.

– اصل هزینه

به جای استفاده از هزینه‌های جاری یا فروش مجدد، هزینه‌های قبلی دارایی‌ها و بدهی‌ها باید در نظر گرفته شود. برای مثال، ارزش املاک و مستغلات با گذشت زمان در نوسان است، اما باید در حسابداری مالی استفاده شود، زیرا در گذشته است نه اکنون. به این اصل حسابداری بهای تمام شده می‌گویند.

– اصل عینیت

در این اصل، فقط باید از حقایق واقعی و تأیید شده استفاده کرد و نه از برآوردها یا ارزش‌های تخمینی.

حسابداری دوطرفه

حسابداری دوطرفه همان‌طور که از عنوان آن پیداست، یک رویکرد حسابداری مرسوم است که در آن هر معامله حداقل در دو حساب ثبت می‌شود. در نتیجه، یک یا چند حساب بدهکار و یک یا چند حساب بستانکار می‌شود. مبلغ کل هر تراکنش باید تعادل داشته باشد و تضمین کند که تمام پول حساب شده است. اعتبارات در سمت راست دفتر ثبت می‌شود، در حالی که بدهی‌ها در سمت چپ ثبت می‌شوند.

شرکت‌های دولتی باید استانداردها و شیوه‌های حسابداری تعیین شده توسط اصول حسابداری پذیرفته شده وزارت امور اقتصاد و دارایی را که توسط هیئت استانداردهای حسابداری نظارت می‌شود، دنبال کنند.

حسابداری دوطرفه همچنین مؤثرترین رویکرد برای یک شرکت برای ردیابی پیشرفت مالی خود است، به ویژه زمانی که اندازه سازمان رشد می‌کند. در هر زمان، ورودی‌های بدهکار و اعتبار باید برابر باشند. مؤثرترین رویکرد برای پیگیری پیشرفت مالی یک کسب و کار و جلوگیری از اشتباهات انسانی در حسابداری، استفاده از سیستم حسابداری دوطرفه است.

چه کسی از حسابداری مالی سود می‌برد؟

مخاطبان خارجی اطلاعات مالی، برخلاف مدیریت شرکت یا ذینفعان داخلی، مستقیماً در عملیات کسب و کار یا سازمان دخالت ندارند. آنها افراد خارجی در این حرفه با حداقل دانش از عملیات، وضعیت مالی و سلامت کلی شرکت هستند. به بیان دیگر، کاربران خارجی کسانی هستند که به اطلاعات مالی درباره کسب و کارها نیاز دارند تا بتوانند تصمیمات مالی درستی بگیرند.

هدف نهایی حسابداری ادغام معاملات شرکت و سایر اسناد مرتبط مانند صورت‌حساب‌ها و رسیدهای فروش در صورت‌های مالی با هدف عمومی است تا برای مخاطبان خارجی قابل درک باشد.

اصل اساسی در اینجا این است که ذینفعان خارجی باید بتوانند این داده‌های مالی را هنگام تصمیم‌گیری تجاری درک کرده و به کار گیرند. اگر اطلاعاتی قابل استفاده نباشد داشتن اطلاعات بی‌معنی است. هیئت استانداردهای حسابداری برای اطمینان از اینکه صورت‌های مالی قابل مقایسه و قابل فهم هستند، مجموعه‌ای از قوانین یا دستورالعمل‌های حسابداری را تدوین کرد.

اهمیت حسابداری مالی برای تجارت

یکی از مهم‌ترین رشته‌های حسابداری، حسابداری مالی است. این رشته، انبوهی از اطلاعات را ارائه می‌دهد که برای محل کار بسیار مهم است و به کسب و کارها در ثبت و ردیابی همه داده‌های مالی و همچنین درک سلامت شرکت و تصمیم‌گیری آگاهانه کمک می‌کند.

نکات ذکر شده در زیر می‌تواند اهمیت این رشته از حسابداری را بهتر نشان دهد:

پیگیری تراکنش‌های مالی

هدف اولیه این رشته، مستندسازی و ثبت تراکنش‌های مالی است که در اصطلاح دفترداری از آن به عنوان حسابداری یاد می‌شود. حسابداری مالی توسط صاحبان مشاغل کوچک برای مستند کردن تمام فعالیت‌های تجاری شرکت خود در دفتر حسابداری استفاده می‌شود.

کلیه تراکنش‌های مالی با استفاده از دو ورودی در این رشته از حسابداری ثبت می‌شود. در نتیجه، هر رویه حسابداری دو طرف دارد، یکی بستانکار و دیگری بدهکار. این رشته برای صاحبان مشاغل حیاتی است زیرا به آنها بینش‌های روشمندی می‌دهد که به آنها اجازه می‌دهد شغل خود را توصیف کنند و تصمیمات مناسب بگیرند.

مقایسه و تجزیه و تحلیل داده‌های مالی

مقایسه و تجزیه و تحلیل دو تکنیکی هستند که صاحبان مشاغل تجاری ممکن است برای بررسی و تحقیق در مورد رقابت و چشم‌انداز سرمایه‌گذاری با استفاده از داده‌های حسابداری استفاده کنند. در نتیجه، شباهتی در تکنیک تولید داده‌ها و اطلاعات مالی برای چندین شرکت پدیدار می‌شود و این حسابداری به محاسبه نسبت‌های مالی بر اساس داده‌های خود شرکت و سپس مقایسه با رقبای صنعتی یا نسبت‌های استاندارد کمک می‌کند.

انتشار اطلاعات به احزاب داخلی

هدف حسابداری مالی مراقبت از کاربران داخلی و تشکیل بخش مالی و همچنین افرادی است که شغلشان به انتشار سود توسط سهام وابسته است.

این داده‌های مالی ممکن است توسط صاحبان کسب‌وکار برای کشف کمبودها و توانایی‌های کارکنان استفاده شود، و همچنین می‌تواند برای پاداش کارمندان برای بهره‌وری‌شان مورد استفاده قرار گیرد.

انتشار اطلاعات به مخاطبان خارجی

حسابداری مالی به صاحبان شرکت‌های تجاری کمک می‌کند تا اطلاعات حسابداری را به طرف‌های خارجی منتقل کنند، که شامل افراد و شرکت‌هایی است که با آنها تجارت می‌کنند اما بخشی از عملیات آنها نیستند و به عنوان مخاطبان خارجی داده‌های مالی از آنها یاد می‌شود.

نتایج نهایی فعالیت‌های حسابداری در این صورت‌های مالی نشان داده شده است. تأمین‌کنندگان و بانک‌ها دو نمونه هستند.

صورت‌های مالی

اکثر کسب و کارها صورت‌های مالی سه ماهه و سالانه تهیه می‌کنند که در اختیار سرمایه‌گذاران و سهام‌داران قرار می‌دهند. در بخش تجاری، چهار صورت مالی اساسی وجود دارد که برای نشان دادن عملکرد مالی یک شرکت استفاده می‌شود:

– صورت درآمد

صورت سود و زیان (همچنین به عنوان صورت سود و زیان شناخته می‌شود) یک صورت مالی است که یک دوره زمانی خاص (یک چهارم یا یک سال) را پوشش می‌دهد.

درآمد معمولاً در دوره فروش محصولات و خدمات ثبت می‌شود، که ممکن است مطابق با اصول پذیرفته شده حسابداری همان دوره زمانی باشد که وجه نقد دریافت شده است یا ممکن است نباشد.

– ترازنامه

در پایان هر دوره حسابداری، ترازنامه صورت دارایی‌ها و بدهی‌ها است. به بیان دیگر، ترازنامه یک تصویر مالی است که در یک مقطع زمانی مشخص گرفته شده است.

مقدار تأمین مالی ارائه شده توسط عملیات (سود انباشته که بین سهام‌داران پراکنده نشده است) و سهامدارانی که از طریق سرمایه مشارکتی مجدداً سرمایه‌گذاری می‌کنند، به عنوان حقوق صاحبان سهام نامیده می‌شود.

– صورت جریان نقدی

برخلاف سود خالص در صورت سود و زیان که یک آمار غیرنقدی است، صورت جریان نقدی، جریان واقعی وجه نقد به داخل و خارج یک شرکت را در یک دوره زمانی معین نشان می‌دهد. جریان‌های نقدی حاصل از عملیات، سرمایه‌گذاری و تأمین مالی در صورت جریان نقدی نشان داده می‌شود.

– بیانیه سود انباشته

این بیانیه سود سهام پرداخت شده از سود به سهام‌داران و همچنین سود باقی‌مانده توسط شرکت در یک دوره زمانی را نشان می‌دهد.

اندازه شرکت شما بر صورت‌های مالی که باید استفاده کنید تأثیر می‌گذارد. اگر سرمایه‌گذار دارید، استفاده از همه چیز مهم است، بنابراین می‌توانید هنگام ارائه داده‌های مالی کاملاً صادق باشید. شفافیت این احتمال را افزایش می‌دهد که سرمایه‌گذاران به شما اعتماد کنند تا شرکت شما از نظر مالی سرپا بماند. ترازنامه باید همیشه در دسترس باشد تا به آنها در بررسی دارایی‌ها و بدهی‌هایشان کمک کند.

حسابداری مدیریت در مقابل حسابداری مالی

مدیران از حسابداری مدیریت، که اغلب به عنوان حسابداری مدیریتی شناخته می‌شود، برای انتخاب در مورد عملیات روزمره یک شرکت استفاده می‌کنند. حسابداری مدیریتی با این واقعیت متمایز می‌شود که بر اساس روندهای حال و آینده است تا عملکرد تاریخی. به عنوان مثال، تصمیم‌گیری در مورد اینکه شرکت شما چقدر باید برای یک محصول جدید هزینه کند و ارزیابی میزان پولی که خط تولید آینده تولید خواهد کرد، هر دو نمونه حسابداری مدیریتی هستند. تعیین زمان تعویض رایانه‌های محل کار نیز کار دشواری است. حسابداری مدیریتی باید بر پیش‌بینی بازارها و روندهای آتی تکیه کند، زیرا مدیران شرکت اغلب ملزم به انتخاب عملیاتی در یک بازه زمانی کوتاه هستند.

از سوی دیگر، حسابداری مالی برای نشان دادن وضعیت مالی یک شرکت به ذینفعان خارجی استفاده می‌شود. این امر به هیئت‌مدیره، سهام‌داران، سرمایه‌گذاران آینده، اعتباردهندگان و شرکت‌های وام‌دهنده امکان می‌دهد درک کنند که شرکت در گذشته چگونه بوده است. این گزارش‌ها سالی یک بار ارائه می‌شود. در صورتی که شرکتی در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشد، گزارش‌ها باید عمومی شوند.

مخاطب و فراوانی گزارش دو تفاوت اصلی بین حسابداری مالی و مدیریتی است. اولین تمایز این است که حسابداری مدیریتی به جامعه داخلی یک شرکت ارائه می‌شود، در حالی که حسابداری مالی برای مخاطبان خارجی است. حتی اگر حسابداری مالی برای امروز و سرمایه‌گذاران بالقوه از اهمیت بالایی برخوردار است، حسابداری مدیریتی برای مدیران ضروری است تا تصمیمات پولی امروز و آینده را برای کسب و کار خود بگیرند. تمایز دوم این است که حسابداری مالی دقیق است و باید از قوانین امور و دارایی پیروی کند، در حالی که حسابداری مدیریتی ممکن است بر اساس یک حدس یا فرض باشد، زیرا اکثر مدیران قبل از تصمیم‌گیری زمان لازم برای به دست آوردن ارقام صحیح یا دقیق را ندارند.

مزایای حسابداری مالی

حسابداری یکی از جنبه‌های حیاتی هر سازمانی است زیرا وضعیت مالی واقعی شرکت را افشا می‌کند. هر سال از بهره‌برداری مجموعه‌ای از رکوردهای خاص خود را دارد. به عنوان یک نتیجه، امکان مقایسه دوره‌های مختلف حسابداری وجود دارد. این شرکت همچنین می‌تواند حساب‌های مالی خود را با عملکرد سایر مشاغل مقایسه کند. حسابداری برای مالیات نیز مهم است و در صورت بروز اختلاف، این سوابق ممکن است به شواهد قانونی مهم تبدیل شوند.

گذشته از آن، حسابداری از تقلب و سرقت در داخل بخش جلوگیری می‌کند. هر ریال در نقل و انتقال مشهود است. به بیان دیگر، تراکنش‌های تقلبی یک دنباله کاغذی نیز ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، اینها سوابق مهمی برای احزاب داخلی و خارجی هستند. این داده‌ها برای تصمیم‌گیری از جریان نقدی تا وضعیت منابع تا استفاده بهینه به کار می‌رود. اطلاعات حیاتی را در مورد عملکرد شرکت و خطرات احتمالی در اختیار سرمایه‌گذاران، طلبکاران و وام‌دهندگان قرار می‌دهد.

انواع حسابداری مالی

– روش حسابداری نقدی

شرکت‌های کوچک اغلب از حسابداری بر مبنای نقدی استفاده می‌کنند زیرا اجرای آن ساده است. رویکرد روش نقدی با قوانین اصول حسابداری پذیرفته شده عمومی متفاوت است. تراکنش‌های مالی تنها زمانی به روش نقدی وارد می‌شوند که واقعی شوند.

برای مثال، هنگامی که پرداختی دریافت می‌شود، درآمد ثبت می‌شود، در حالی که هزینه‌ها هنگام تسویه بدهی ثبت می‌شود. صورت‌های مالی ارائه شده بر روی یک سیستم حسابداری نقدی اطلاعاتی را در مورد منابع وجوه نقد در طول دوره مالیاتی، نحوه مصرف وجوه نقد و مانده وجوه نقد در تاریخ گزارش ارائه می‌کند. یادداشت‌های صورت‌های مالی ممکن است اطلاعات بیشتری در مورد بدهی‌ها ارائه دهد.

در حالی که حسابداری نقدی برای صاحبان مشاغل فردی و شرکت‌های کوچک بهترین است، ممکن است برای رسیدگی به حساب‌های شخصی تا مقدار مشخصی نیز استفاده شود. به عنوان مثال، اگر درآمد سالانه یک شرکت بیش از 5 میلیون دلار باشد، خدمات درآمد داخلی (IRS) یک شرکت را موظف می‌کند که از روش حسابداری تعهدی پیروی کند.

یکی از ایرادهای مهم سیستم این است که ممکن است تصویری نادرست از وضعیت مالی یک واحد تجاری ارائه دهد، به ویژه زمانی که فعالیت‌هایی مانند هزینه‌های پرداخت نشده، دریافت‌های نقدی یا دریافتنی‌های معلق در صورت‌های مالی لحاظ نشده باشند.

– روش حسابداری تعهدی

مفهوم تطبیق زیربنای روش تعهدی حسابداری است که هدف آن تطبیق درآمد و هزینه در سال مناسب است. اصل تطابق مستلزم آن است که این معیار مبتنی بر پیوند علت و معلولی بین درآمد گزارش شده و هزینه باشد.

از آنجایی که معاملات با هم در یک دوره ثبت می‌شوند، تطبیق درآمدها و هزینه‌ها به روش تعهدی در دستیابی به ارزیابی دقیق‌تر از درآمد خالص دوره‌ای کسب و کار کمک می‌کند. سود فقط زمانی ثبت می‌شود که به دست می‌آید و هزینه‌ها فقط پس از وقوع آنها بر اساس حسابداری تعهدی ثبت می‌شود. به این معنی که یک فاکتور می‌تواند به عنوان درآمد طبقه‌بندی شود حتی اگر هنوز پرداختی دریافت نشده باشد.

به همین ترتیب، حتی اگر پرداخت به تعویق بیفتد، هزینه‌ها گزارش می‌شود. شایان ذکر است که هنگام استفاده از روش تعهدی و دریافت پیش‌پرداخت، پیش‌پرداخت تا ماه بعد که درآمد وصول شده است شناسایی نمی‌شود. با این حال، تعویق بیش از سال مالیاتی بعدی قابل تصور نیست. در نتیجه، به دلایل مالیاتی، پیش‌پرداخت باید به عنوان درآمد در گزارش‌های مالی مناسب و دریافت‌های ناخالص نشان داده شود.

سخن آخر

حسابداری مالی از زمان پیدایش تحت تأثیر عناصر مختلفی قرار گرفته است که به رشد آن کمک کرده است و این جنبه‌ها نیز در طول زمان تغییر کرده‌اند. بسیاری از شرکت‌ها به پیشرفت این رشته از حسابداری ابراز علاقه کرده‌اند که منجر به انتشار مقالات و مطالعات تحقیقاتی متعدد و همچنین ایجاد یک چارچوب نظری برای پیشرفت حسابداری شده است.

حسابداری مالی یک فعالیت تجاری مهم است که متخصصان را قادر می‌سازد تا امور مالی شرکت خود را درک کنند. شفافیت، تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌ها و افزایش سودآوری همگی از مزایای آن هستند.